حسن رحیم‌پورازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در آئین اختتامیه هجدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم که شامگاه جمعه هشتم دی‌ماه در حسینیه الزهرا (س) مجتمع امام خمینی (ره) برگزار شد، با اشاره به وظایف قاریان قرآن در عرصه‌های اخلاق، اجتماع، فرهنگ و سیاست در سطوح ملی و بین‌المللی گفت: قاری نیستم، ولی قاریان را دوست دارم و به شما غبطه می‌خورم. تا قبل از انقلاب اسلامی مساله صوت، لحن، تلاوت و قرائت نقش همیشگی داشت، اما امروز نقشی پیدا کرده است که چند کارکرد اصلی در تلاوت خوب و درست قرآن را نشان می‌دهد؛ علت اصلی این کارکردها هم جهانی شدن بعد از انقلاب اسلامی در ایران است.
وی افزود: یکی از این کارکردها رفع و دفع اتهاماتی است که به شیعیان در رابطه با قرآن می‌زدند. شیعه به دلیل افتراهایی که حکومت‌ها و برخی متعصبان و دشمنان اهل بیت (ع) به آن می‌زدند و همچنین خطایی که از طرف مقابل بین شیعیان و عوام بود، گره‌هایی را ایجاد کرده بودند. آنها می‌گفتند که شیعه برای قرآن کریم شانیت و اصالت قائل نیست و قرآن را قبول ندارد، چراکه از عبادت خدا سریع به سراغ ائمه می‌رود و روی مساله وحی و نبوت حساسیت ندارد و پیغمبر (ص) و قرآن، گویی نقشی در مسلمانی آنها ندارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: متأسفانه بین عوام و در برخی از علما ساده و بازی‌خورده شیعه هم داشتیم که با طرح و حرف‌هایشان به این موضوع و اتهامات دامن می‌زدند. برخی از این‌ها با تمسک به بعضی از احادیث جعلی که مانند آن را مرحوم نوری نقل کردند، مسیر را گم می‌کردند که البته او نیز در آخر عمر توبه کرد
وی با تاکید بر اینکه یکی از اثرات تلاوت قاریان ما در نقاط مختلف جهان دفع و رفع اتهاماتی بود که به شیعه منتسب کرده بودند، گفت: خیلی‌ها اعلام کردند که ما به دلیل همین تلاوت‌ها به شیعه خوش‌بین شدیم. فایده و اثر دوم این تلاوت‌ها جذب توده‌های مختلف به سمت قرآن است؛ لذا این جریان در جهانی شدن قرآن و رفع اتهاماتی که زده شده است و همچنین در جواب صدها توطئه‌ای که می‌خواهد جنگ شیعه و سنی را به راه بیاندازد، اثر دارد. این در حالی است که خداوند به مسلمانان حتی در مقابل مشرکانی که دشمنی و عناد با اسلام و مسلمین دارند توصیه به رفتار نیک و عادلانه دارد؛ بنا بر این اختلاف و جنگ بین مذاهب اسلامی به طریق اولی مذموم شمرده می‌شود.
قرآن را برای انتقال معنا و مفهوم خواند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در روایت داریم که در آخرالزمان قرآن را برای رقابت و مسابقه می‌خوانند، یعنی قرآن محل سرگرمی و کسب درآمد آنها می‌شود و باید از این برحذر بود. بلکه باید قرآن را برای انتقال معنا و مفهوم خواند. برخی از بچه‌ها با تلاوت قرآن و نماز پدر و مادرشان عاشق قرآن شده‌اند و این نشان می‌دهد که صدا در اثرپذیری و هدایت نقش دارد و لذا می‌گویند که با صدای نیکو و زیبا قرآن را بخوانید. حتی در روایات داریم که آیات قرآن را باید طوری بخوانید گویی بر شما نازل شده است. به همین جهت قاری قرآن آیات را بایستی به شکلی بخواند که اگر خود را جای مخاطب گذاشت، تعجب نکند و قرائت او باعث شود که مخاطب با قرآن انس بگیرد.
رحیم پورازغدی با اشاره به ضرورت درک و معنای قرآن توسط قاری قرآن گفت: بیش از ۵۰۰ آیه در قرآن کریم وجود دارد که اگر آنها را بخوانیم در معنای آن اختلافات شدیدی پیدا خواهیم کرد، مگر اینکه بر کل قرآن فهم داشته باشیم؛ لذا قاری قرآن باید خود را جای پیامبر (ص) بگذارد و زمانی را متصور شود که آیه‌ای بر ایشان نازل می‌شد و ایشان آن آیات را برای یاران و اصحاب خود بازگو می‌کرد. شیوه ارائه آیات الهی پیامبر (ص) به قرآن چگونه بود که با خواندن آن به دل‌ها نفوذ می‌کرد؟ قاری قرآن ما نیز باید اینگونه بخواند.
حفظ قرآن، درست خوانی و زیادخوانی وسیله‌ای برای رسیدن به معنای قرآن است
وی در ادامه گفت: حفظ قرآن، درست خوانی و زیادخوانی آن مهم است، اما همه این‌ها وسیله‌ای برای رسیدن به معنای قرآن است. بنیادی‌ترین آموزه ادیان الهی این است که قرآن حقیقت کلام خداست و عیناً کلام الله است و مجاز نیست؛ لذا گاهی سعی کنید آیات قرآن را بدون تلاوت و قرائت خاص، در خلوت برای خودتان بخوانید و روی آنها فکر کنید. قرآن کریم لفظاً سراسر نور است و هیچ نوع ظلمت و آلودگی در آن وجود ندارد به این علت بر احیای لفظ و معنای قرآن، حفاظت از هرگونه تحریف، حفظ آیات و اعتنا به خوب خواندن آن تاکید شده است.
قرآن بشر مرده را زنده می‌کند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: براساس سبک‌های بیان شده در قرائت قرآن، باید در مواجهه با مردمانی که دین و تفکر دیگری را برگزیده‌اند، از اشتراکات سخن بگوییم و بعد اختلافات را بیان کنیم. مذاهب اسلامی در ۹۰ درصد مسائل با هم اشتراک دارند و تنها در ۱۰ درصد دین، ادیان با یکدیگر متفاوت هستند. در قرائات مختلف قرآن هم باید با تفسیر و اصل قرآن سازگاری باشد و به گونه‌ای تلاوت نشود که سازگاری آیات با اصل قرآن به هم بخورد. قرآن بشر مرده را زنده می‌کند، اما چگونه است که ما را زنده نمی‌کند؟ قرآن، عدل است نه ظلم، اما می‌پرسند که چرا این همه ناعدالتی در جهان است؟ این معلوم می‌شود که ظاهر قرآن هست، اما باطن آن نیست زیرا اگر بود وضعیت مسلمانان چنین نبود. امروز تنها جلد و عکسی از قرآن در خانه‌ها و جامعه است و اصل قرآن نیست.
وی در ادامه با اشاره به حدیثی گفت: امیرالمومنین (ع) در این خصوص می‌فرمایند: «زمانی می‌رسد که مسلمانان تنها در یک چیز وحدت خواهند داشت و آن اینکه متحد نباشند! این افراد قرآن را به شرط خود قبول دارند و نه خودشان را به شرط قرآن و می‌خواهند قرآن دنباله‌رو آنان باشد. عده‌ای از طریق قرآن نان می‌خورند همان‌طور که عده‌ای به اسم ما نان می‌خورند. از رسم الخط و حواشی قرآن زیاد حرف زده می‌شود، ولی از اصل چیزی گفته نمی‌شود».
سخنان چهره‌های جهانی در مورد قرآن
رحیم پورازغدی در ادامه به برخی از سخنان بزرگان غرب و چهره‌های جهانی در مورد قرآن اشاره کرد و گفت: این افراد سخنان عجیبی در مورد قرآن دارند. به عنوان مثال توماس کارلایل، فیلسوف، مورخ و نویسنده اسکاتلندی درباره قرآن می‌گوید: «هنگامی که ما قرآن مجید را مطالعه می‌کنیم، می‌بینیم این کتاب علاوه بر آنکه وحی آسمانی است از نظر کلمات و ترکیب بلیغ‌ترین کتاب است. هیچکس قرآن را با دقت نمی‌خواند مگر آنکه می‌بیند حقایقی اصیل در برابر وی آشکار است و درمی‌یابد که این کتاب وابسته به اصلی حقیقی، عالی و مقدس است. تردیدی نیست که گفتار حقیقی و درست، نفوذ خاصی بر دل‌ها دارد و حق آن است که تمام کتاب‌ها در برابر قرآن ناچیز و کوچک‌اند. این کتاب از هرگونه عیب و نقص و اصول ناپسند پاکیزه و مبرا است یا ژان ژاک روسو می‌گوید: «ای محمد (ص) در زمان تو نبودم و تو را ندیدم، اما هر کجا هستی کمکم کن و دستم را بگیر و به هر جا که می‌خواهی ببر. قطعاً جای بدی نمی‌بردی و تو اگر ما را در میان دریای بلا ببری با تو خواهیم آمد، زیرا تو سر حیات را تو دانستی و هیچکس به خوبی تو مرگ و زندگی را تعریف نکرد.
وی افزود: همچنین گوته شاعر و نویسنده بزرگ آلمانی که در زمینه اسلام و قرآن کریم و مضامین آن مطالعاتی داشته است، می‌گوید: «ما اول، از قرآن رویگردان بودیم، ولی طولی نکشید که این کتاب توجه ما را به خود جلب نمود و به حیرت درآورد و بالاخره مجبور شدیم، اصول و قواعد آن را بزرگ بشماریم و در مطابقت الفاظ با معانی بکوشیم. مرام و مقصد این کتاب بی‌اندازه قوی و محکم و مبانی آن بلند است و از این نظر ما را بیشتر به اهمیت و علو مقام خود جذب می‌نماید. با این وصف به زودی بزرگترین تأثیر خود را در تمام جهان نموده، نتیجه مهمی از خود به جا خواهد گذاشت» و باز در جایی می‌گوید: «به زودی این کتاب توصیف‌ناپذیر قرآن، عالم را به خود جلب نموده و تأثیر عمیقی در دانش جهان نهد و در نتیجه جهانمدار گردد». همچنین گوستاولوبون متشرق فرانسوی در رابطه با قرآن می‌گوید: «مکتب اخلاق قرآن عالی‌ترین روش فضائل اخلاقی است. قرآن مردم را به صدقه، احسان و عفّت و بزرگواری و اعتدال و میانه‌روی تشویق نموده و آنها را به اهمیت وفای به عهد و پیمان خوانده و به دوستی با همسایگان و پیوست با خویشاوندان و دادن حقوق مستحقان و مراعات حال بیوه‌زنان و درماندگان و اهتمام در امر یتیمان و بی‌پدران دستور داده است. اینهاست آن آداب و تربیت عالی‌های که قرآن مردم را به سوی آن دعوت کرده که این تربیت و آداب به مراتب بالاتر از انجیل و آداب آن است.»
نظر شما